Hòn non bộ mới

Gia chậm bước đi đến bên hòn non bộ.

Kỳ nghỉ hè năm trước, Gia xây hòn non bộ dưới gốc cây đào cổ thụ. Giữa quần sơn lô nhô là hai cái hồ thông nhau bằng một khe nước hẹp, có cây cầu gỗ bắc ngang, bên cầu có liễu rủ thướt tha, có ông lão lặng lẽ buông câu mặc cho đàn kiến bò quanh chỗ ngồi. Rải rác quanh bờ hồ là những bụi cỏ xanh tạo vẻ mềm mại cho đá núi.

Thường mỗi chiều hè nhàn tản, Gia ngồi bên hòn non bộ ấy thả hồn trong cõi bồng lai, thưởng ngoạn cái công trình nho nhỏ do mình tạo ra với một ít tự mãn của óc tư hữu rằng mình đã tạo ra một thế giới riêng, tĩnh lặng. Đó là một thế giới có sự sống nhưng êm đềm với những chuyển động nhỏ của dăm ba con cá lững lờ, vài cánh bèo trôi nhẹ nhàng như thực như mơ…

 

Nhưng bây giờ... Hòn non bộ đã có bộ mặt khác.

Thay cho hai hồ, hòn non bộ đã có thêm cái hồ thứ ba, quanh hồ lởm chởm những cục xi măng giả sơn. Bên cạnh cây cầu gỗ có thêm một cây cầu bằng xi măng rộng rãi, chắc chắn. Đó là phần đóng góp của chú Quang, em trai của Gia, tô điểm cho hòn non bộ. Phần tô điểm này thể hiện rõ tính cách người tạo tác mới. Quang, dân Kỹ Thuật ( sinh viên cao đẳng Kỹ Thuật cơ điện), làm nghề ít lâu thì bỏ, đi làm thầu xây dựng. Do công việc làm ăn gần đây gặp khó khăn, Quang thất nghiệp gần một năm nay.

Nhìn bộ mặt mới của hòn non bộ, Gia  cảm nhận một nỗi mất mát dâng lên trong lòng . Anh đã mất đi niềm vui của người tạo tác, và tưởng như vừa mất đi cái thế giới êm đềm xưa. Anh lặng người đi một lúc, cay mắt nhìn Quang lăng xăng cho đàn cá đông đảo ăn. Cái bàn tay gân guốc, lực sĩ của chú ấy với cảnh non bồng nước nhược, cái thế giới tĩnh lặng mà chàng tạo ra năm trước thật là một tương phản, nhưng bây giờ, với hòn non bộ mới thì xem ra cũng đã khá phù hợp. Gia đứng dậy, chàng không biết sẽ làm gì trong buổi sáng ngày hè hôm nay nữa. 

 

Gia quay lưng bỏ mặc chú Minh với hòn non bộ và lũ cá háu ăn của chú, chàng lấy xe đi đến nhà An, một người bạn ở Vĩ Giạ.

Ba năm trước, An từ giã Tây Nguyên và cuộc hôn nhân đổ vỡ, anh về quê. Đất vườn rộng và nỗi buồn riêng là điều kiện khiến chàng tạo ra một thế giới mộng sau những giờ dạy hội họa ở một trường trung học trong huyện. Thế giới riêng của anh là một hòn non bộ lớn, chiếm cả một góc vườn. Đó là cái hồ có dạng vuông , mỗi cạnh có khúc giữa lồi ra hình cung. Diện tích mặt hồ rộng chừng 50 m2. Giữa hồ là một hòn non bộ lớn với cây cỏ, rêu xanh, và đủ những Ngư Tiều Canh Mục của một hòn non bộ cổ điển Á Đông. Có lẽ do ảnh hưởng những năm công tác ở Tây Nguyên và vùng Tháp Chàm, An xây thêm ở một cạnh của hồ hai biểu tượng Yoni và Linga. Cái Linga được đặt trên và chính giữa cái Yoni. Cái khe rãnh của Yoni hướng về phía hồ. Hòn non bộ của An là sự dung hợp của hai nền văn hóa phương Đông, mang một quan niệm riêng của An về cuộc đời. Gia không hỏi, chàng cảm nhận điều đó qua niềm đam mê và an lạc của bạn trong lúc tạo dựng và những lúc ngồi lặng yên bên hồ.

 

Mỗi khi xuống thăm bạn, Gia không vào nhà ngồi mà ra đây, uống trà, đánh cờ, nói đủ chuyện vui buồn thế gian…trong tâm thế những triết nhân thoát tục.

Về ngồi nơi cảnh thiên thai này, lòng Gia đã dịu đi, huống chi lại có người bạn, đối với chàng  là một cư sĩ, cư sĩ không chỉ của triết lý Phật giáo mà của văn hóa tư tưởng phương Đông nói chung, người đã để cái tâm của mình ở những cây, đá, rêu xanh mấy năm rồi. Nghe Gia nói chuyện về hòn non bộ mới, An trầm ngâm:

-         Chú Quang đang cần có hòn non bộ riêng cho chú ấy, có lẽ cần hơn Gia nữa đó.

Nhìn mấy đám mây trắng trôi trên bầu không xanh thẳm, An mơ màng:

- Còn mình thì sẽ đến lúc cần cái vườn hơn hòn non bộ này. Chỗ này sẽ là vườn cà, vồng đậu. Chiều chiều mình sẽ ra vườn cuốc cỏ, tưới nước. Bàn tay chai đi, da đen đi, tâm tư sẽ bình dị đơn sơ như người nông dân…

Niềm vui giản dị (ảnh Net)

 

Hoa trái hiền lành (Hoa cà chua - ảnh Net)

*

Nói vài câu chuyện đời, đánh vài ván cờ thì đã chiều, Gia trở về nhà.

Quang đang loay hoay bên hòn non bộ. Chú đang thay nước và thả thêm cá vào hồ. Nhìn cái hòn non bộ lạ lẫm, nỗi bực dọc lại dâng lên trong lòng.

Gia cười khẩy:

-         Hừ, cái hồ ba bể!

Chú Quang ham làm, không nhận ra ý mỉa mai trong cách nói của Gia. Chú khoe:

-         Anh coi mấy con cá vàng đẹp không?

Gia cau mặt:

-         Chú làm như hồ chuyên nuôi cá giống không bằng!

Quang quay nhìn anh, tròn mắt:

-         Mấy con cá cảnh này hiếm lắm nghe, hồi sáng tui lên dòng Thiên An xin thầy Tâm An đó.

Lên nhà dòng tận trên đồi Thiên An? Chú mi mà chơi thân với thầy Tâm An nữa à? Gia chăm chăm nhìn Quang. Bây giờ chàng mới nhận ra những thay đổi trên khuôn mặt chú. Vẻ ngang ngạnh mà chán đời của Quang những ngày thất nghiệp đã biến mất, thay vào đó là nụ cười hiền lành. Gia hỏi:

- Chú đã bỏ rượu rồi à?

- Rượu à, chỉ còn lai rai thôi, ham chơi hòn non bộ quên rượu luôn đó anh.

Chú nói nhẹ nhàng. Trông chú tươi tắn và bình an, Gia thầm nghĩ : Ờ há, Quang đang cần có hòn non bộ của chú ấy, cư sĩ An nói đúng quá, chàng dịu giọng:

-         Hòn non bộ chú sửa lại cũng có cái hay riêng đó. Cá vàng trên chùa đây à, ờ ờ, đẹp lắm.

Gia cùng chú Quang đến bên hồ, ngắm nhìn đàn cá tung tăng bơi lội, rượt đuổi nhau, chen nhau lách qua những khe hẹp. Có một khe cạn, cá muốn lách qua phải ngoi lên gần mặt nước, mà lạ thay, điều đó như kích thích đàn cá thử sức mình, đua nhau “vượt vũ môn”! Vượt qua được thì ngoe ngoẩy đuôi xem ra đắc ý lắm. Cái khe cạn độc đáo này là sáng kiến của chú Quang, thể hiện một quan niệm của chú: Đem sự sống sôi động vào thế giới của hòn non bộ.

Cho cá ăn xong, Quang vớt bỏ mấy cánh bèo vàng úa, nhặt mấy chiếc lá rụng, uốn lại cần câu cho lão ngư,…Mắt chú linh hoạt, bàn tay chú nhanh nhẹn, sự thích thú hiện rõ trên khuôn mặt.

Lặng nhìn chú hăng hái chăm sóc hòn non bộ, bổng nhiên Gia thấy một niềm vui mới dâng lên trong lòng mình. Niềm vui do chính chú Quang đem lại: Chú đã thoát ra tâm trạng buồn chán , mệt mỏi của những ngày thất nghiệp kéo dài. Chú đã bắt đầu lại từ cái hòn non bộ đơn sơ này. Không phải hòn non bộ theo cách nhìn của Gia mà là một hòn non bộ theo cách nghĩ của chú ấy.

Gia thở phào, suýt chút nữa thì những ngày hè thanh thản của ta mất đi chỉ vì mấy cục đá!

thanhdalat

9/9/2012

Dưới đây là hòn non bộ tương lai của An: