Bệnh dã quỳ

Tháng mười âm lịch đã về, mưa thu vẫn còn kéo rê qua đầu đông dầm dề ướt át những con đường quanh co, những lối dốc rải rác những trái thông khô và làm ẩm mốc những tâm hồn. Một ngày tạnh mưa tôi cưỡi con ngựa nhỏ Sirius đi lên một con phố trên đồi cao, và bất ngờ thấy vàng quỳ lốm đốm ở các triền đồi xa xa. Dầm mình trong cái mưa liên miên bất tuyệt của mưa thu phố núi, dã quỳ vẫn rập rờn phô sức sống trẻ trung, hồn nhiên xanh rì bờ bụi để đầu đông hé nụ đơm hoa – như những nụ cười màu vàng tươi ngầm nói với ta mùa đông tạnh ráo đã trở về. Mà mùa đông phố núi đáng được đón chào bằng nụ cười rực sáng như thế lắm, vì nó có những nét riêng đầy quyến rũ: cái lạnh ngọt ngào, cái nắng ngời ngời. Hồi còn ở Huế nghe câu hát của Trịnh: “…lung linh nắng thủy tinh vàng, chợt hồn buồn dâng mênh mông…” tôi không hình dung ra cái nắng thủy tinh là cái nắng như thế nào, đến khi lên Dalat sinh sống, bất chợt một ngày đầu đông nhìn thấy cái nắng lạnh ngời ngời trong veo tràn ngập không gian  tôi không khỏi kêu lên : nắng thủy tinh!

Sau những đêm ngủ vùi trong chuỗi ngày dài mưa dầm, đã thấy mình “ như con sâu nằm ngủ trong cái tổ cô đơn”, một buổi sáng thức dậy bởi ánh nắng ngập tràn khung cửa sổ, nghe như có tiếng reo trong lòng mình. Ánh nắng đẹp làm sao. Tôi chạy xe qua phố trong màu nắng ngời ngời, rẽ xuống con đường-tạm băng qua hồ Xuân Hương, hình như vì hồ đang cạn nước nên cái nắng ngời tươi đẹp đầu đông không hiện hữu nơi đây. Nhưng khi rời đường tạm để lên con dốc Hồ Tùng Mậu thì một niềm sung sướng ngập tràn cả hồn mình. Con đường dốc cong cong chạy dưới hai hàng thông cao rợp bóng làm cho mặt đường loang lỗ ánh nắng. Con đường đẹp như trong giấc mộng. Tôi lướt thật chậm trên quãng đường dịu mát lụa là đó, lòng lâng lâng. Muốn chụp một tấm hình ghi lại cảnh sắc này trong thời khắc này quá. Nhưng làm sao mà ghi lại được cái êm êm mát dịu, cái màu nắng phai phai nhung nhớ này được. Và làm sao thu vào ống kính cái vẻ hồn nhiên tươi tắn trong nắng đông của bụi dã quỳ ở một góc đường?

Còn nhớ mùa nắng lạnh năm đó, tôi cùng anh Đỗ cưỡi con ngựa ô suzuki ra ngoại ô tìm sắc vàng quỳ. Vừa qua một khúc đường quanh đã thấy triền đồi bên kia thác quỳ vàng nở rộ. Dừng xe đứng ngắm và chụp vài pô ảnh rồi ra phi trường Cam Ly, một phi trường nhỏ đã mấy chục năm không sử dụng. Cả một dãy dài ven con đường dẫn vào phi trường rực một màu vàng quỳ như cố xua đi vẻ hoang phế của ngôi nhà ga cũ kỹ nằm lặng lẽ cùng với cỏ hoang mọc dày.

-Cứ đến mùa quỳ là mình không làm việc gì được, lười đọc sách, lười dịch sách. Trong lòng như nôn nao một nỗi gì…

- Tui cũng vậy đó. Nhìn qua khung cửa thấy màu nắng lên ngời ngời là ngồi nhà không yên. Cái nắng như réo gọi mình.

Và bên kia đồi hoa quỳ như nở ra cùng với nắng nữa chứ!

-Tụi mình mắc cái bệnh như nhau rồi!

-Bệnh gì thế?

-Bệnh dã quỳ!

-Là sao?

- Cái bệnh say mê cái đẹp của hoa dã quỳ mỗi độ đông về như Đan Thiềm mê say cái đẹp kiến trúc đến mang họa đó mà.

-À, đúng rồi, cái “bệnh Đan Thiềm” như Nguyễn Huy Tưởng đã gọi.*

Nhưng cái bệnh dã quỳ thì chỉ đem lại cho tụi mình những phút giây thăng hoa tâm hồn thôi anh à.

Ừ, đúng là cái bệnh đáng yêu, tôi tin rằng không chỉ có tôi và anh Đỗ mới có tâm tình này, hẳn là PN Thương Đoan, Vi Nhật Tảo, Mai Nam,Ngô Kim,… những người đã có duyên nợ văn nghệ với dã quỳ cũng cùng mang một bệnh với chúng tôi mỗi độ mùa đông về trên phố núi.

*

Đó là chuyện của mùa quỳ của những năm đã xa.

Năm nay tôi chỉ đi quanh trong phố để tìm ngắm những bụi dã quỳ còn sót lại ở những bụi bờ mà cuộc sống lao xao bỏ quên, những góc vườn sau của một vài ngôi nhà mà chủ nhân lơ là chăm sóc vườn tược. Anh Đỗ đã sang Canada sống với người thân gần một năm rồi. Ở vùng Bắc Mỹ ấy , trong tiết trời đông lạnh lẽo, co ro trong lớp áo dày nhìn ra một trời tuyết trắng hẳn cái bệnh dã quỳ cũng đang hành hạ con tim nhạy cảm của anh. Tôi biết, dù không có dã quỳ trên các trái đồi tuyết phủ nhưng cái sắc vàng lạ lùng ấy sẽ hiện về trong tâm tưởng của anh, cùng với những câu thơ mà một thời anh vẫn ngâm nga:

“Chiều đông nhường chỗ sáng xuân
Dã quỳ mấy độ vẫn vàng lòng ai.”

(Ngô Kim)

Vàng trong anh một thời

Mùa hoa quỳ Đà lạt”.

(st)

thanhdalat

11/12/2010

----------------------------------------------------------

* Kịch “ Vũ Như Tô” của Nguyễn Huy Tưởng.

Dã quỳ mấy độ...

                                                           Mấy độ dã quỳ vàng ngõ trước

                                                          Bao phen gió núi lạnh ngàn thông

                                                                                                               NGŨ HỒ

Ngay từ lúc đến Dalat phố núi tôi đã nhận ra em cùng lúc với tâm trạng bàng hoàng ngây ngất trước nhan sắc kiêu hãnh và tự tin, hồn nhiên phơi vẻ đẹp của mình trong nắng mai: dã quỳ.

Hôm đó, chúng tôi đạp xe vòng vòng thành phố, trên những con đường đã trở nên quen thuộc, lướt qua những khóm hoa muôn màu xen nhau như một bức tranh đẹp quen thuộc của thành phố hoa - cái đẹp của phong cảnh phố núi hiển nhiên đến độ không còn gây cảm xúc gì với chúng tôi, cư dân nơi đây. Thế nhưng, vừa rẽ qua một khúc quanh, đột nhiên, hiện ra trước mắt chúng tôi : vàng rực một vùng đồi, vàng rực suốt cả con đường ngoại ô.  Bụi bờ, đồi hoang bừng lên sắc màu mới, màu của muôn ngàn đóa hoa quỳ lớp lớp chen nhau khoe sắc dưới màu nắng vàng tươi.

Tên em là dã quỳ , bởi em là loài hoa làm đẹp cho bụi bờ, làm đẹp cho những đồi hoang khuất nẻo bằng sắc màu vàng tươi rập rờn theo gió đông. Bụi bờ, đồi hoang trong cái nắng lạnh mùa đông đã cất lên tiếng hát .

Nàng dừng xe, đến bên một bụi dã quỳ, bước đi bềnh bồng trong sắc vàng hoa. Chiếc áo len màu hồng nhạt của nàng hoe vàng và ánh mắt nàng cũng lung linh sắc vàng. Tôi cũng dựng xe bên đường, bước theo nàng với một khoảng cách vừa, để ngắm nhìn “hai chị em” : Tôn Nữ Cúc Quỳ và dã quỳ. Trong sắc nắng vàng tươi, cảnh trước mắt diễn ra như trong mơ. Nàng như từ trong chuyện cổ tích bước ra, tung tăng trên cỏ mềm, phiêu bồng trong nắng và hoa. Tôi chưa từng thấy cảnh thiên nhiên và con người nào hòa hợp đến thế. Sự hòa hợp như đã đạt đến cái đẹp huyền diệu.

Tôi ngần ngại bước tới. Tôi dừng bước, lặng lẽ ngắm nhìn và thở dài trước cái đẹp đang diễn ra và đang trôi qua. Có những cái đẹp mà nếu ta chạm vào, nó sẽ vỡ tan.  Một nhạc sĩ đã cất lên lời ca “ Tôi đang mơ giấc mơ dài, đừng lay tôi nhé cuộc đời chung quanh…” Quan hệ tình cảm lứa đôi của tôi và tôn nữ đang đẹp như một giấc mơ,như cảnh diệu huyền tôn nữ bên dã quỳ lúc này, cần có một khoảng cách vừa , để là thiên thu.

Và tôi đã ngần ngại suốt mấy mùa quỳ sau đó,luôn giữ một khoảng cách vừa.

 

***

Mùa đông năm nay tôi lại đi tìm dã quỳ.

Tôi đi tìm dã quỳ trên chiếc Sirius, một mình, vì dã quỳ đã theo thời thế mà rủ nhau ra trú ở vùng ngoại ô xa khuất. Dalat đã vươn mình để trở thành đô thị lớn, bê tông và nhựa đường và các loài hoa vương giả đã thay cho những bụi bờ hoang dại, là nơi hứa hẹn những mùa quỳ. Giờ đây, mỗi độ mùa quỳ về, đi xe đạp tìm hoa thì quá mệt.

Quanh co một hồi, tôi cũng đến được một vùng quỳ rộng lớn, đó là lối đi vào phi trường Cam ly nay đã là nơi hoang phế, cỏ hoang rậm rịt. Trước mắt tôi là cả một vạt quỳ thân thương đang rập rờn trước gió đông, nhưng sao trong lòng tôi không còn những cảm xúc thần tiên xưa.

Sau mấy mùa hoa quỳ bên nhau, trong cái đẹp thuần khiết của tình đôi lứa sáng trong và lặng lẽ, nàng đã theo gia đình sang định cư ở Úc. Hôm chia tay, cũng bên bụi dã quỳ vàng tươi, nàng hái tặng tôi một bó hoa quỳ và nói: “ Đừng nhớ tui nhiều nhé, chỉ mong anh mỗi độ quỳ về đi thăm giùm tui là tui vui lắm rồi”. Nụ cười cùng ánh mắt trong veo của nàng làm tôi muốn khóc. Mùi hăng hắc của nhựa quỳ theo tôi vào giấc ngủ cô đơn thao thức.

 

Tôi đã không làm theo lời nàng. Không có nàng thì cái đẹp của hoa quỳ đồng nội dường như không còn nét diệu huyền. Rồi những festival hoa với những sắc màu vương giả kiêu kỳ trong vườn, trong chậu tưởng như đã lấp đầy hồn tôi. Nhưng, hôm kia khi nhận được thư nàng cho hay nàng vừa đặt tên con gái đầu lòng là Đông Quỳ tôi mới biết là tâm tình của tôi không như vậy . Cái tên Đông Quỳ làm lòng tôi chùng xuống, vừa mừng vừa tủi. Trong giá lạnh mùa đông, với cổ cao áo kín, tôi lại đi tìm một màu hoa thân thương. Nhưng hỡi ôi, tôi không sao sống lại những mùa quỳ năm cũ, Nắng vẫn ngời ngời nhưng màu quỳ không còn sắc vàng tươi. Những đóa quỳ thưa thớt và tàn úa. Trong nỗi u hoài tôi giật mình sực nhớ : đã cuối đông rồi! đã cuối mùa hoa dã quỳ rồi!

Tôi lại lỡ một mùa hoa.

thanhdalat

2010

(Để nhớ những ngày mới đến với làng blog)